TİMUR DEVRİNDE BUNCA SEFER, ZAHMET, IZDIRAP, VE ZAFER NEYE YARAMIŞTI?
TİMUR DEVRİNDE BUNCA SEFER, ZAHMET, IZDIRAP, VE ZAFER NEYE YARAMIŞTI?
(alıntıdır)
Timur'un hayatı bize, seferler, fetihler ve zaferlerden ibaretmiş gibi görünse de, dehası sadece askeri alanda imiş gibi zannedilse de, onun diğer yanlarının, imarcı yanının da, askeri yanından hiçte aşağı kalmadığını unutmamak gerekir.
O sadece bir asker değil aynı zamanda devlet adamı idi. Tek başarısızlığı haleflerine bu olağanüstü kabiliyet ve dehasını aktaramamış olmasıdır. Hayatı boyunca olağanüstü başarılar kazanmış, fakat ölümünden sonra yaşamayan bir sistem bırakmıştı. Sistemin bozulup işlememesi hususu bizim için şaşılacak bir şey değildir. Şahsi sadakat ve bağlılıklara dayalı olan iktidarların sağlam bir şekilde devam edemedikleri hep görülmektedir. Eğer Timur daha küçük bir hükümdar olsa idi, halefleri muhtemelen daha büyük hükümdarlar olabilirlerdi.
Halefleri bakımından o Cengiz Han gibi talihli çıkmadı. Cengiz Han'ın vasiyeti yerine getirildiği halde, Timur'un vasiyetine asla riayet edilmemiştir. İki oğlu Timur'un sağlığınsa ölmüş, 3.'sü aklen malul, 4.'sü Şahruh ise mizaç bakımından babasına hiçte benzemiyordu. Buna karşılık haleflerinden Uluğ Beg, Baysungur, Hüseyin Baykara, ve Babür gibi bazıları bilim, edebiyat, ve güzel sanatlarda söz sahibi idiler.
Timur devrinde bunca sefer, zahmet, ızdırap, ve zafer neye yaramıştı? Diye sorulacak olur ise; verilecek cevap, Timurlu Rönesans'ının doğmasına olacaktır ki, bu devir, Türk kültürüne, insanlığa ve dünya medeniyetine önemli bir katkı olarak kabul edilmelidir.
kaynak: Prof. Dr. İsmail Aka, Timur ve Devleti, Türk Tarih Kurumu Yayınları
Yorumlar
Yorum Gönder